Oμιλία στο ν/σ: «Κύρωση του Μνημονίου Κατανόησης μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Τουρκίας για συνεργασία στον τομέα της γεωργίας και άλλες διατάξεις».

Κύριε Υπουργέ,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία για τη χώρα μας και προκειμένου όχι μόνο να οδηγηθούμε στην έξοδο από την κρίση αλλά και να θέσουμε τις βάσεις εκείνες που θα μας οδηγήσουν στην ανάπτυξη, οφείλουμε να αξιοποιήσουμε όλες τις δυνατότητες συνεργασίας, ειδικά στους τομείς που αποτελούν τους πυλώνες στους οποίους θα στηριχτεί η ανάκαμψη όπως πχ ο πρωτογενής τομέας.

Είναι δεδομένο πως για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε συνθήκες εξόδου από την κρίση, πρέπει η συμβολή του πρωτογενούς τομέα να φθάσει σε διψήφιο αριθμό του ΑΕΠ.

Υπενθυμίζεται ότι κατά την είσοδό μας στην ΕΟΚ το 1980 το αγροτικό εισόδημα κάλυπτε πάνω από το 40% του ΑΕΠ, ενώ σήμερα μετά βίας ξεπερνά το 3,5%.

Είναι αναγκαίο, λοιπόν, να γίνει είναι ένας συλλογικός επανασχεδιασμός της πολιτικής της χώρας μας αναφορικά με τον πρωτογενή τομέα στη βάση της ανάδειξής του σε βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας αλλά και στη λογική της ενίσχυσης της εξαγωγικής δραστηριότητας.

Σε αυτό το ευρύ πλαίσιο εντάσσεται και το υπό κύρωση Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Τουρκίας  για συνεργασία στον τομέα της γεωργίας.

Όμως η σημασία του Μνημονίου δεν έγκειται μόνο στη σπουδαιότητα του αντικειμένου που ρυθμίζει αλλά και στο γεγονός ότι αποτελεί ένα ακόμα λιθαράκι στη βελτίωση των διμερών σχέσεων και στην εδραίωση της συνεργασίας με την Τουρκία, η οποία επεκτείνεται πλέον σε αρκετούς τομείς, πολλοί εκ των οποίων άπτονται της καθημερινής ζωής των πολιτών.

Την 4η Μαρτίου 2013, πραγματοποιήθηκε, στην Κωνσταντινούπολη, η δεύτερη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, υπό την προεδρία των Πρωθυπουργών, με τη συμμετοχή Υπουργών και από τις δύο χώρες.

 Στο πλαίσιο των εργασιών του δεύτερου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας υπεγράφησαν 25 κείμενα συμφωνιών στον τομέα της υγείας, του τουρισμού, της καταπολέμησης της παράνομης μετανάστευσης, της αθλητικής συνεργασίας, της γυναικείας επιχειρηματικότητας κ.α, μεταξύ των οποίων και το υπό κύρωση Μνημόνιο.

Στόχος του Μνημονίου είναι η ενίσχυση και η διεύρυνση της συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας στον τομέα της γεωργίας και των συναφών γεωργικών τομέων, σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς κάθε χώρας και τα αμοιβαία συμφέροντα των δύο χωρών.

Σύμφωνα με το Μνημόνιο, τα συμβαλλόμενα μέρη θα συνεργάζονται μεταξύ τους, ενδεικτικά στους παρακάτω τομείς:

1.    Φυτική παραγωγή και φυτοϋγειονομικά θέματα.

2.    Ασφάλεια Τροφίμων και πρακτικές υγιεινής, επισιτιστική ασφάλεια.

3.    Κτηνοτροφία και αναπαραγωγή ζώων και υγεία των ζώων.

4.    Αλιεία.

5.    Γεωργικές υποδομές και εκμηχάνιση.

6.    Σύγχρονα συστήματα άρδευσης.

7.    Θέματα παραγωγής και εμπορίας.

8.    Αγροτικοί συνεταιρισμοί.

9.    Προστασία Γεωγραφικών Ενδείξεων σε συντονισμό με τις Εθνικές Αρχές

10. Αρδευτικά έργα.

Σημειώνεται ότι για πρώτη φορά περιλαμβάνεται σε συμφωνία με την Τουρκία ρητή αναφορά για προστασία των ελληνικών σημάτων προέλευσης και υπάρχει μέριμνα για τα προϊόντα ΠΟΠ (Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης) και ΠΓΕ (Προϊόντων Γεωγραφικής Ένδειξης), η ανάδειξη των οποίων αποτελεί βασική στρατηγική της γεωργικής-αγροτικής πολιτικής της χώρας.

Ως προς τα μέσα εφαρμογής της συνεργασίας, ορίζονται τα εξής:

1.    Ανταλλαγή επιστημονικών, ερευνητικών και τεχνικών πληροφοριών και τεκμηρίωσης.

2.    Ανταλλαγή επισκέψεων εμπειρογνωμόνων και συμβούλων.

3.    Οργάνωση προγραμμάτων κατάρτισης και εκπαίδευσης, σεμιναρίων, συμποσίων, εκθέσεων και συνεδρίων και στις δύο χώρες.

4.    Ενθάρρυνση των δραστηριοτήτων μικτών επιχειρήσεων μεταξύ συνεταιριστικών και ιδιωτικών φορέων, με στόχο την αύξηση των επενδύσεων στον τομέα της γεωργίας στις δύο χώρες. 

            Στο άρθρο 4 γίνεται ρητή αναφορά στη διευθέτηση των διαφορών μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, και πάντα ως προς το παραπάνω πλαίσιο συνεργασίας, οι οποίες ορίζεται ότι θα γίνονται φιλικά μέσω διαβουλεύσεων ή διαπραγματεύσεων. Η διάταξη αυτή αφορά κυρίως την επίλυση διαδικαστικών προβλημάτων στον τομέα των υδατοκαλλιεργειών και της αλιείας, τα οποία και αποτελούν ζήτημα αιχμής.

            Ακολούθως ορίζεται η σύσταση Συντονιστικής Επιτροπής η οποία θα παρακολουθεί την εφαρμογή της συνεργασίας στα προαναφερόμενα πεδία.

Η Επιτροπή θα αποτελείται από 5 μέλη από κάθε χώρα, θα συνεδριάζει εναλλακτικά σε Ελλάδα ή Τουρκία και θα είναι υπεύθυνη για:

-        Την ανάλυση της εφαρμογής των προγραμμάτων συνεργασίας, όπως έχει συμφωνηθεί αμοιβαία.

-        Την υποβολή προτάσεων για την περαιτέρω ανάπτυξη και βελτίωση των μορφών συνεργασίας.

-        Την εισήγηση πιθανών λύσεων προκειμένου να ξεπερνιούνται δυσκολίες που προκύπτουν από τη συνεργασία.

Τα συμβαλλόμενα μέρη θα ανταλλάσουν εμπειρογνώμονες για θέματα τα οποία έχουν συμφωνηθεί αμοιβαία.

Το Μνημόνιο τροποποιείται με αμοιβαία γραπτή συγκατάθεση των συμβαλλομένων μερών και ισχύει για 5 χρόνια (παρατείνεται αυτόματα για περίοδο 5 ετών, εκτός αν κάποιο μέρος διαφωνεί).

Είναι σαφές από τα παραπάνω πως το Μνημόνιο αποτελεί ένα πλαίσιο συνεργασίας, το οποίο χρειάζεται τη βούληση και των δύο πλευρών για να λειτουργήσει αποτελεσματικά και να φέρει θετικά αποτελέσματα.

Επαφίεται δηλαδή στην καλή θέληση των Κυβερνήσεων της Ελλάδας και της Τουρκίας στο κατά πόσο από ένα γενικόλογο κείμενο θα μετατραπεί σε ουσιαστικό πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών και θα οδηγήσει σε συγκεκριμένα μέτρα και εξειδικευμένες ενέργειες για την ενίσχυση τόσο της εξαγωγικής δραστηριότητας όσο και της αγροτικής οικονομίας Ελλάδας και Τουρκίας.

Β. ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ

Με την παρούσα τροπολογία τροποποιούνται ως επί το πλείστον διατάξεις του Νόμου 4015/2011 «Θεσμικό πλαίσιο για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, τις συλλογικές οργανώσεις και την επιχειρηματικότητα του αγροτικού κόσμου –Οργάνωση της εποπτείας του Κράτους» με στόχο να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος στους συνεταιρισμούς προκειμένου να συμμορφωθούν με τις διατάξεις του Νόμου.

Παρά τις όποιες κριτικές για καθυστέρηση στην εξεύρεση λύσης από την πλευρά του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης καθώς το χρονικό όριο που έχει τεθεί επί διαφόρων ζητημάτων στον προαναφερθέντα Νόμο έχει ήδη παρέλθει ή είναι εμφανές ότι δεν επαρκεί, με αποτέλεσμα οι Συνεταιρισμοί να βρίσκονται στον «αέρα», είναι θετικό ότι έστω και τώρα δημιουργείται ένα μεταβατικό πλαίσιο-στάδιο το οποίο δίνει τη δυνατότητα στους Συνεταιρισμούς να «κινηθούν» έως ότου υπάρξει νέα ολοκληρωμένη νομοθετική παρέμβαση, στην οποία, όπως έχει αναφέρει ο κ. Υπουργός προτίθεται να προχωρήσει άμεσα.

            Στην τροπολογία περιλαμβάνονται τα εξής:

1. Ορίζεται ότι στην Ίδρυση των Αγροδιατροφικών Συμπράξεων (αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες) μπορεί να συμπράττει και η οικεία Περιφέρεια. Βασικοί στόχοι είναι η ανάδειξη των παραγόμενων διατροφικών προϊόντων, η παροχή σχετικών υπηρεσιών τεκμηρίωσης και η προώθηση των καλαθιών της Περιφέρειας. Προτείνεται δε η αναδρομική ισχύς της προτεινόμενης ρύθμισης από την έναρξη ισχύος του Ν. 4015/2011 ώστε να καλυφθούν και οι δαπάνες που τυχόν αναλήφθηκαν από τις Περιφέρειες, πριν τεθεί σε ισχύ η παρούσα τροπολογία, λόγω της συμμετοχής τους σε αγροδιατροφικές συμπράξεις.
2. Παρατείνεται έως 21-9-2013 (από 21-9-2012) που έληξε:

i.      Η προθεσμία εντός της οποίας υποχρεούνται οι Αγροτικές Συνδικαλιστικές Οργανώσεις να προβούν στις αναγκαίες καταστατικές αλλαγές που προβλέπει το άρθρο 17 του Ν. 4015/2011.

ii.    Το χρονικό διάστημα κατά το οποίο παρατείνεται η θητεία των διοικήσεων των υφιστάμενων, κατά τη δημοσίευση του Ν. 4015/2011 Αγροτικών Συνδικαλιστικών Οργανώσεων.

3. Παρατείνονται μέχρι 31-12-2013 (από 1-7-2013) οι προθεσμίες που αφορούν:

i.      Tη μετατροπή των Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) σε Αγροτικούς Συνεταιρισμούς (ΑΣ) και Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΕΑΣ) και τη μετατροπή Κοινοπραξιών Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων (ΚΑΣΟ) και Κεντρικών Συνεταιριστικών Ενώσεων (ΚΕΣΕ).

Η παράταση αυτή κρίθηκε αναγκαία καθώς παρουσιάστηκαν πρακτικά προβλήματα και δυσχέρειες κατά την υλοποίηση του Νόμου 4015/2011. Επίσης, με αυτό τον τρόπο ικανοποιείται το αίτημα των ΕΑΣ, οι οποίες είχαν επισημάνει εδώ και πολύ καιρό πως ο χρόνος δεν επαρκεί και ζητούσαν να δοθούν εκ νέου παρατάσεις.

ii.    Την κάλυψη του ορίου των 30.000 ευρώ του συνεταιριστικού κεφαλαίου των Αγροτικών Συνεταιρισμών (Α.Σ).

iii.   Τη διαδικασία εκλογής των οργάνων των Αγροτικών Συνεταιρισμών (Α.Σ) και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΠΑ.Σ.Ε.ΓΕ.Σ).

4. Μετατίθεται για την 2-1-2014 (από 2-7-2013) η ημερομηνία κατάργησης των οριζόμενων διατάξεων του Ν. 2810/2000 «Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις», με τις οποίες ρυθμίζονται θέματα των Ε.Α.Σ, των Κεντρικών Συνεταιριστικών Ενώσεων, των Κοινοπραξιών Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων κλπ.
5. Η προθεσμία για την υποβολή αίτησης εγγραφής των Αγροτικών Συνεταιρισμών στο Μητρώο, παρατείνεται από τότε που έληξε (21-12-2011) έως και την 30^η Σεπτεμβρίου 2013.
6. Καταργούνται από τότε που ίσχυσαν (21-9-2011) οι διατάξεις του Ν. 4015/2011 και του Ν. 2810/200 που αφορούν στις Ομάδες Παραγωγών (Ο.Π).

Κι αυτό γιατί κατά την υλοποίηση του Νόμου προέκυψαν προβλήματα αναφορικά κυρίως με:

i.      Tον απαιτούμενο αριθμό των 20 ατόμων για τη σύσταση Ομάδας Παραγωγών καθώς η αύξηση από τον αρχικώς προβλεπόμενο αριθμό των 7-10 μελών, στερεί τη δυνατότητα λειτουργίας σε ΟΠ με μικρότερο αριθμό μελών να λειτουργήσουν επιτυχημένα και να ανταποκριθούν με ευελιξία στις απαιτήσεις της αγοράς.

ii.    Tην πρόβλεψη της λειτουργίας μίας Ομάδας Παραγωγών ανά αγροτικό προϊόν, καθώς έτσι στερείται η δυνατότητα σε ΟΠ μιας Περιφερειακής Ενότητας που λειτουργούν με επιτυχία να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η μεταξύ τους συνεργασία.

Σημειώνεται ότι για τις Ομάδες Παραγωγών που αναγνωρίστηκαν και/ή λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.4015/2011, εξακολουθούν να εφαρμόζουν τις καταργούμενες διατάξεις, μόνο για την υλοποίηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων και οποιωνδήποτε δραστηριοτήτων έχουν τυχόν αναλάβει και μέχρι την ολοκλήρωση αυτών.