Ερώτηση σχετικά με την ανάγκη διάσωσης και αξιοποίησης της Villa Rosa (Βίλα Ασπιώτη) στην Κέρκυρα

Ερώτηση Γιώργου Κοντογιάννη προς τους Υπουργούς Πολιτισμού, Εσωτερικών και Παιδείας σχετικά με την ανάγκη διάσωσης και  αξιοποίησης της Villa Rosa (Βίλα Ασπιώτη) στην Κέρκυρα

H VILLA ROSSA είναι ένα από τα γνωστότερα και επιβλητικότερα αρχοντικά στην Κέρκυρα.

Δυστυχώς όμως η εγκατάλειψή της από την πολιτεία, παρά τις μεγαλόσχημες κατά καιρούς υποσχέσεις, έχει ως αποτέλεσμα σήμερα το μοναδικό αυτό κτήριο να κινδυνεύει με κατάρρευση.

            Είναι, λοιπόν, επιτακτική η ανάγκη να ληφθούν άμεσα μέτρα, πρώτα από όλα για την διάσωση και αποκατάστασή της και στην συνέχεια για την αξιοποίησή της, προς όφελος των πολιτών της Κέρκυρας και με στόχο τόσο την προβολή της ιστορίας και της παράδοσης του νησιού (πχ δημιουργία Μουσείου Τυπογραφίας) όσο και την δημιουργία υποδομών που σχετίζονται με την ανάπτυξη της Κέρκυρας, όπως φιλοξενία συνεδρίων κλπ.

Η VILLA ROSA ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1864 από τον Νικόλαο Ασπιώτη. Η Οικογένεια Ασπιώτη άφησε βαθιά το στίγμα της «χαραγμένο» στην Κέρκυρα και όχι μόνο, καθώς έφτιαξε το πρώτο βιομηχανικό συγκρότημα που εξυπηρέτησε τον ελληνισμό στον τομέα της τυπογραφίας. Η τυπογραφία στην Ελλάδα γεννήθηκε ουσιαστικά από το εργοστάσιο Ασπιώτη.

Μετά το θάνατό του Νικόλαου Ασπιώτη, το κτίριο κληρονομήθηκε διαδοχικά από τους εκάστοτε απογόνους της οικογένειας ώσπου το 1997 αγοράστηκε από το Δημόσιο μέσω της Κτηματικής Υπηρεσίας του Δημοσίου.

Στα τέλη του 1999 η Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου παραχωρεί τη VILLA ROSSA στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κέρκυρας με συγκεκριμένους όρους για την αποκατάσταση του κτηρίου ενώ στις αρχές του 2000 η παραχώρηση αυτή γίνεται αποδεκτή έναντι 85 εκατομμυρίων δραχμών.

Στις 22 Σεπτεμβρίου του 2005 η Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου με έγγραφό της ενημερώνει τη Νομαρχία ότι προωθείται εισήγηση για ανάκληση της απόφασης παραχώρησης λόγω του ότι δεν τηρήθηκαν οι όροι παραχώρησης εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας των 5 ετών.

Μετά από αλληλογραφία ωστόσο με την ΚΕΔ στοιχειοθετήθηκε από πλευράς Νομαρχίας ότι έχουν προωθηθεί προκαταρκτικές διαδικασίες για την αξιοποίηση του κτηρίου.

Στη συνέχεια άρχισαν από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση επαφές με καθηγητές της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στους οποίους εκτέθηκε το πρόβλημα σε όλες του τις διαστάσεις και ζητήθηκε να δώσουν κάποιες αρχικές κατευθυντήριες γραμμές για το πώς πρέπει να κινηθεί η Ν.Α.

Οι επαφές και η προσπάθεια διήρκησε περίπου ένα χρόνο. Στις 28 Ιουλίου 2008 εγκρίθηκε ομόφωνα από το Νομ.Συμβούλιο η σύναψη προγραμματικής σύμβασης με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για την εκπόνηση μελέτης για την ανάπλαση του διατηρητέου κτιρίου για την εκτέλεση έργου που έχει τίτλο «Πιλοτική Έρευνα για την οικοδομική τεκμηρίωση και τη διερεύνηση της παθολογίας Μνημειακού Κτίσματος: η Βίλα Ρόσα, διατηρητέο κτίριο του 19ου αιώνα στην πόλη της Κέρκυρας ως παράδειγμα εφαρμογής».

Στη συνέχεια υπογράφτηκε Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ Ε.Μ.Π. και Ν.Α. Στο κείμενο της Προγραμματικής Σύμβασης παρατίθενται όλοι οι οικονομικοί και οι επιμέρους όροι καθώς και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής της, το κόστος δε της υλοποίησης της του έργου που θα περιλαμβάνει και την παράδοση της ερευνητικής εργασίας με ολοκληρωμένα όλα τα στάδια εκτέλεσης με τα απαραίτητα σχέδια που θα τη συνοδεύουν, ανέρχεται στα 164.500 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., ποσό το οποίο είχε υποχρέωση να καταβάλει η Ν.Α. τμηματικά σε τέσσερις δόσεις (Υπολείπεται η αποπληρωμή 80.000 ευρώ που έχει ενταχθεί στον Προϋπολογισμό).

Εν τω μεταξύ ο τότε ο γ.γ. Εκπαίδευσης Ενηλίκων κ. Τσαμαδιάς εκδήλωσε την πρόθεσή του Υπουργείου Πιαδείας να χρηματοδοτήσει το μισό κόστος της προγραμματικής και στη συνέχεια να αναλάβει την ανακατασκευή του κτιρίου με αντάλλαγμα τη χρήση μέρους του για τη στέγαση για 15 χρόνια του Κέντρου Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων που ήθελε να δημιουργήσει και στην Κέρκυρα το Υπουργείο Παιδείας.

Στις 27 Σεπτέμβριος 2010, η πιλοτική έρευνα για την οικοδομική τεκμηρίωση και τη διερεύνηση της παθολογίας του κτηρίου της Villa Rossa παρουσιάστηκε στην αίθουσα συνεδριάσεων του Νομαρχιακού Συμβουλίου από ειδική ομάδα καθηγητών. 

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από δεκατρείς καθηγητές και δεκαπέντε επιστημονικούς συνεργάτες και φοιτητές των σχολών Αρχιτεκτονικής, Πολιτικών Μηχανικών και Τοπογράφων του Ε.Μ.Π. και διήρκησε ενάμιση περίπου χρόνο. Κύριο αντικείμενο ήταν η συγκέντρωση και καταγραφή όλων των απαραίτητων επιστημονικών στοιχείων που θα δώσουν την δυνατότητα προσδιορισμού των μεθόδων επεμβάσεων για την αποκατάσταση του κτίσματος. Αξιοσημείωτο είναι ότι για την πιλοτική αυτή έρευνα χρησιμοποιήθηκε μια νέα μέθοδος με χρήση εξειδικευμένων μηχανημάτων αρχιτεκτονικής και τοπογραφικής αποτύπωσης και η συγκέντρωση των στοιχείων έγινε από ειδικό εργαστήριο του Ε.Μ.Π.

Στις 23/12/2010 παρελήφθη το αντικείμενο της Σύμβασης.
Από το παραδοθέν αντικείμενο της σύμβασης τα βασικά συμπεράσματα που προέκυψαν είναι τα εξής:

- H επιλογή της χρήσης του κτηρίου θα καθορίσει και το εύρος των επεμβάσεων που θα πρέπει να γίνουν σ' αυτό.

- Αν το κτήριο λειτουργήσει ως κατοικία ή κτήριο γραφείων θα απαιτηθούν σχετικά ήπιας μορφής παρεμβάσεις (όπως στους τοίχους - ενισχυμένα επιχρίσματα, τοποθέτηση τενόντων στις στάθμες των δαπέδων και της οροφής, τοποθέτηση μεταλλικών τελάρων στις θύρες και τα παράθυρα κ.λ.π.).

- Αν το κτήριο λειτουργήσει ως «χώρος συνάθροισης κοινού» θα απαιτηθούν μεγάλης έκτασης παρεμβάσεις (όπως: οπλισμένα τοιχώματα, δημιουργία εσωτερικού πυρήνα με κατασκευή ανάλογης θεμελίωσης, μεταλλικές περιδέσεις των πεσσών και δοκών, αύξηση του πάχους των τοιχοποιών).

Το επόμενο βήμα προ της έναρξης οποιασδήποτε εργασίας για την ανακατασκευή του κτηρίου είναι, αφού προσδιοριστεί η χρήση του και να καθοριστεί ένα συγκεκριμένο κτηριολογικό πρόγραμμα (δηλ. ανάλογα με την χρήση να καθοριστούν τι συγκεκριμένοι χώροι απαιτούνται με την ανάλογη έκταση), με βάση αυτό να εκπονηθεί η μελέτη εφαρμογής που θα περιλαμβάνει:

- Αρχιτεκτονική μελέτη, στην οποία θα καθορίζονται όλες οι αναγκαίες παρεμβάσεις που θα απαιτηθούν από την εφαρμογή του κτηριολογικού προγράμματος, ο τρόπος κατασκευής τους με τις αντίστοιχες κατασκευαστικές τους λεπτομέρειες κ.λ.π.

- Στατική μελέτη, στην οποία θα υπολογίζεται ο τρόπος ενίσχυσης της στατικής επάρκειας του κτηρίου

- Ηλεκτρομηχανολογική μελέτη, στην οποία θα υπολογίζονται όλες οι απαιτούμενες εγκαταστάσεις (ηλεκτροφωτισμού, ύδρευσης, αποχέτευσης, εξαερισμού, θέρμανσης, ψύξης κ.λ.π) για την λειτουργία του κτιρίου βάση της χρήσης του και του κτιριολογικού του προγράμματος.

 

Κατόπιν τούτων ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:

1. Για ποιο λόγο δεν έχει αποκατασταθεί και αξιοποιηθεί έως σήμερα η VILLA ROSA (Βίλα Ασπιώτη);
2. Σε ποιες ενέργειες σκοπεύετε να προχωρήσετε άμεσα ώστε να διασωθεί και να αποκατασταθεί η VILLA ROSA (Βίλα Ασπιώτη);
3. Θα αξιοποιηθεί η μελέτη που εκπονήθηκε από τους καθηγητές του Ε.Μ.Π;
4. Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός αναφορικά με μελλοντικές χρήσεις του κτιρίου πχ δημιουργία Μουσείου Τυπογραφίας;
5. Θα εξετάσετε τη δυνατότητα αξιοποίησης και άλλων χρήσεων του κτιρίου όπως πχ. φιλοξενία συνεδρίων, εκδηλώσεων, με στόχο την ενίσχυση της τουριστικής και όχι μόνο ανάπτυξης της Κέρκυρας;