Εκλογικός νόμος αναλογικότερος και αντιπροσωπευτικότερος

Σύμφωνα με πληροφορίες που είδαν το φώς της δημοσιότητας, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Γιώργος Παπανδρέου στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρωθυπουργό κ. Λουκά Παπαδήμο, πρότεινε τη διεξαγωγή των επόμενων εκλογών με το σύστημα της λίστας και όχι του σταυρού.
Η πρόταση του κ. Παπανδρέου, προς το παρόν φαίνεται ότι απορρίφθηκε από τους δύο άλλους πολιτικούς αρχηγούς. Και λέμε προς το παρόν, γιατί στην πολιτική αυτό που σήμερα φαίνεται άκαιρο, άστοχο ή αδύνατον, αύριο μπορεί να μοιάζει λογικό και εφικτό.
Η ουσία όμως είναι ότι η πρόταση Παπανδρέου στην ουσία αποκαλύπτει τις προθέσεις του κυριότερου, ακόμη, εκφραστή του πολιτικού συστήματος που οδήγησε την Ελλάδα στην τραγωδία που βιώνουμε, να διασώσει πολιτικά όσους περισσότερους μπορεί από τους υπηρέτες του πολιτικού αυτού συστήματος.
Γιατί με τη λίστα ο κάθε αρχηγός θα έχει τη δυνατότητα να εκλέξει βουλευτές τους εκλεκτούς του σε αντίθεση με τον σταυρό προτίμησης που εκλέγονται οι εκλεκτοί του λαού.
Με τη λίστα ο κάθε αρχηγός θα προωθήσει τους πιστούς του και τα «καλά παιδιά» της κομματικής του παρέας. Δηλαδή, με τη λίστα θα προωθηθούν εκείνα τα πρόσωπα που δεν τόλμησαν, στην τραγική διετία που ζήσαμε, να υψώσουν το ανάστημά τους απέναντι στις λαθεμένες επιλογές των κομματικών τους αρχηγών, εκείνων δηλαδή των πολιτικών ηγεσιών που ο λαός χαρακτηρίζει κατώτερες των περιστάσεων.

Ωστόσο με τον έναν ή τον άλλον τρόπο –ακόμα και αν ο πολιτικά «καμένος» Γιώργος Παπανδρέου, είναι ο «λαγός» του συστήματος- το ζήτημα της αλλαγής στον εκλογικό νόμο άνοιξε.
Και είναι όντως σωστό να ανοίξει, αλλά προς μια άλλη κατεύθυνση. Αυτή της γνησιότερης και αναλογικότερης αντιπροσώπευσης του λαού και της απεξάρτησης των βουλευτών από το πελατειακό σύστημα. Μιας και πρέπει να καταλάβουμε ότι το εκλογικό σύστημα που σήμερα ισχύει αντιπροσωπεύει και αντικατοπτρίζει λογικές που ο λαός έχει ξεπεράσει.

Γιατί, όταν το εκλογικό σώμα είναι εμφανές ότι πρόκειται να δώσει εντολή για κυβερνήσεις συνεργασίας, αφού σε καμιά δημοσκόπηση το πρώτο κόμμα δεν ξεπερνά το 30%, είναι αδιανόητο, ξένο προς τη βούληση του λαού και ηθικά άδικο, να ισχύει το μπόνους των 50 εδρών προς το πρώτο κόμμα.
Δηλαδή, αν στις εκλογές η ΝΔ λάβει 25% και το ΠΑΣΟΚ 20%, ενώ κανείς τους δεν θα μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση ίσως ούτε καν και αν συνεργαστούν, αλλά αυτό εξαρτάται και από τον αριθμό των κομμάτων που θα εισέλθουν στη Βουλή), η ΝΔ, ως πρώτο κόμμα, θα λάβει το εκλογικό μπόνους των 50 εδρών που ο νομοθέτη είχε προβλέψει για να μπορεί ένα κόμμα να σχηματίζει κυβέρνηση.
Έτσι λοιπόν θα διαπραγματεύεται για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας από πλεονεκτική θέση και όχι επί ίσοις όροις, όπως θα ήταν η εντολή του εκλογικού σώματος.
Αυτή λοιπόν είναι μια αδικία που πρέπει να διορθωθεί στην περίπτωση που ανοίξει περαιτέρω το ζήτημα του εκλογικού νόμου. Υπό την προϋπόθεση ότι το μπόνους πρέπει να ισχύει και οφείλουμε να το διατηρήσουμε αν ο λαός δίνει προοπτική αυτοδυναμίας σε ένα κόμμα, προσδιορίζοντας ως κατώφλι για την ισχύ του μπόνους των 50 εδρών, ίσως το 40%.
Όταν δηλαδή ένα κόμμα παίρνει το 40% των ψήφων να ισχύει το μπόνους των 50 εδρών, αλλά από εκεί και κάτω, αφού είναι προφανές ότι η εντολή του λαού είναι για σχηματισμό κυβερνήσεων συνεργασίας να ισχύει η απλή αναλογική.
Παράλληλα όμως θα πρέπει να δούμε και την αλλαγή του συστήματος εκλογής των βουλευτών, ίσως με προσαρμογή μια μορφής του γερμανικού συστήματος στα ελληνικά δεδομένα και την κατάτμηση των μεγάλων εκλογικών περιφερειών σε μικρότερες, με στόχο ο βουλευτής να βρίσκεται πιο κοντά στα προβλήματα της λαϊκής βάσης που εκπροσωπεί.
Όλα αυτά όμως είναι ζητήματα που απαιτούν συζήτηση και κυρίως απαιτούν τη βούληση από τα κόμματα να σκεφθούν με τη λογική της επόμενης δεκαετίας και όχι με τη λογική που ίσχυε προ της κρίσης και η οποία υπηρέτησε ένα πολιτικό σύστημα που μας έφερε στην τραγική κατάσταση που σήμερα βιώνουμε.