Ομιλία Γ. Κοντογιάννη στο νομοσχέδιο για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς

Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όλοι γνωρίζουμε την καθοριστική σημασία του αγροτικού τομέα για την ελληνική οικονομία. Σήμερα ο αγροτικός τομέας απασχολεί το 13% του εργατικού δυναμικού, περίπου δηλαδή πεντακόσιες χιλιάδες εργαζόμενους. Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι ευοίωνα. Ο αγροτικός κόσμος στην Ελλάδα παρουσιάζει χαμηλή παραγωγικότητα και χαμηλή διείσδυση στο εξωτερικό. Αντί να παράγουμε, εισάγουμε. Έτσι σε μια εποχή που η ζήτηση τροφίμων παγκοσμίως αυξάνεται και συνεχώς θα αυξάνεται, η ελληνική αγροτική παραγωγή μειώνεται με συνέπεια να πληρώνουμε τώρα ως οικονομία και θα συνεχίσουμε να πληρώνουμε για τα επόμενα χρόνια, τα λάθη της προηγούμενης τριαντακονταετίας.

Παράλληλα το αγροτικό εισόδημα μειώνεται σταθερά σε αντίθεση με την τάση στη υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με τα στοιχεία της τελευταίας δεκαετίας 1998-2008 το αγροτικό εισόδημα στην Ελλάδα μειώθηκε, κατά 24%, ενώ την ίδια χρονική περίοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση των είκοσι επτά, αυξήθηκε κατά 5%. Παράλληλα και η ανταγωνιστικότητα είναι χαμηλή, λόγω του μικρού μεγέθους εκμεταλλεύσεων και του πολυτεμαχισμού της αγροτικής γης.

Πιο ανησυχητικό, όμως, κατ' εμέ είναι το φαινόμενο της φυγής των νέων από την αγροτική οικονομία. Πολλοί λίγοι είναι εκείνοι που επιλέγουν το επάγγελμα του αγρότη, ακόμα και αν έχουν δική τους γη, ακόμα και αν είναι άνεργοι. Και εδώ πιστεύω ότι βρίσκεται το κλειδί για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και της ανεργίας.

Πρέπει να δώσουμε, κύριε Υπουργέ, κίνητρα στους νέους να ασχοληθούν με τη γη, όχι ως εργάτες γης, αλλά ως αγρότες επιχειρηματίες. Κάποτε στις αρχές της δεκαετίας 1980 ο πρωτογενής τομέας έφτανε το 40% του ΑΕΠ, σήμερα αγγίζει μόλις το 4%. Δεν θα μπορέσουμε να βγούμε από την κρίση, εάν δεν δημιουργήσουμε εκείνες τις συνθήκες, ώστε η παραγωγή στον πρωτογενή τομέα να φτάσει τουλάχιστον το 13% με 15%.

Στο ευρύτερο αυτό πλαίσιο ενίσχυσης του πρωτογενούς τομέα εντάσσεται και η προσπάθεια που κάνετε για ενίσχυση των συνεταιρισμών. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων φαίνεται να έχει την πρόθεση για εξυγίανση και ανάπτυξη των αγροτικών συνεταιρισμών με κύριο στόχο να μπει τέλος στις παθογένειες δεκαετιών. Αποδεικνύει, όμως, για άλλη μια φορά πως η θεωρία διαφέρει από την πράξη, καθώς το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου περιέχει διατάξεις που ακυρώνουν σε μεγάλο βαθμό την όλη προσπάθεια. Μάλιστα οι αντιδράσεις του αγροτικού κόσμου σε ορισμένες εξ αυτών είναι έντονες και αφορούν ζητήματα, όπως ο διορισμός του εκκαθαριστή από τον Υπουργό, ή το αναγκαστικό της κατάργησης και συγχώνευσης συνεταιρισμών, διατάξεις που ελέγχονται για τη συνταγματικότητά τους, σύμφωνα με τις απόψεις των συνεταιριστών.

Κανείς, ακόμα και ο πιο δύσπιστος, δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις προθέσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Όμως το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι το ζητούμενο. Το νομοσχέδιο περιέχει διατάξεις που είναι αμφίβολο αν θα μπορέσουν να εφαρμοστούν και αν εφαρμοστούν, κανείς δεν εγγυάται, κατά πόσο τελικά θα συμβάλουν στην εξυγίανση και ανάπτυξη των συνεταιρισμών.

Εμείς ως Δημοκρατική Συμμαχία στηρίζουμε τον ουσιώδη ρόλο των συνεταιρισμών στην αγροτική οικονομία, ο οποίος πιστεύουμε ότι πρέπει να βασίζεται, πρώτον, στην απόδοση κινήτρων για τη συνεργασία των συνεταιρισμών με τον αγροτικό τομέα και κυρίως στις τοπικές επιχειρήσεις.

Δεύτερον, στην αποφασιστική καταπολέμηση και αντιμετώπιση των φαινομένων διαφθοράς και κακοδιαχείρισης, οπουδήποτε και αν αυτά εμφανίζονται και οποιονδήποτε και αν αφορούν.

Τρίτον, στη δημιουργία καινοτόμων συνεταιρισμών.

Τέταρτον, στην άμεση καταγραφή και αξιοποίηση της περιουσίας των συνεταιρισμών.

Οι υγιείς συνεταιρισμοί μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη της αγοράς και να καταπολεμήσουν φαινόμενα αισχροκέρδειας από μεσάζοντες, ώστε οι παραγωγοί να βγουν κερδισμένοι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί φέτος η περίπτωση της κορινθιακής σταφίδας, για την οποία η ΣΚΟΣ εξασφάλισε υψηλή τιμή πώλησης 1,25 ευρώ και μιλάμε για ένα προϊόν το οποίο, κύριε Υπουργέ, κάποιοι κάποτε θεωρούσαν ότι έχει πεθάνει.

Κλείνοντας, θέλω να υπενθυμίσω πως η Δημοκρατική Συμμαχία έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για την ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας, οι οποίες κινούνται στις εξής γενικές κατευθύνσεις.

Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των αγροτών, προώθηση εναλλακτικών καλλιεργειών, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων, αύξηση της παραγωγικότητας. Στο πλαίσιο αυτό επικροτούμε τις αποφάσεις του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σκανδαλίδη για την παραχώρηση με συμβολικό αντίτιμο κρατικής γης, περίπου τριών εκατομμυρίων στρεμμάτων, σε νέους κυρίως καλλιεργητές.

Προτείνουμε, μάλιστα, κύριε Υπουργέ, να συνδυάσει το Υπουργείο σας την απόφαση αυτή με την ενθάρρυνση της καλλιέργειας στις εκτάσεις αυτές, προϊόντων εξαγώγιμων και ανταγωνιστικών, με νέες φιλικές προς το περιβάλλον καλλιεργητικές μεθόδους.

Παράλληλα, κύριε Υπουργέ, σας προτρέπουμε να συνεργαστείτε με τους αρμόδιους Υπουργούς και να εξετάσετε ανάλογη ενθάρρυνση των πολιτών, ιδίως των ανέργων νέων, να ασχοληθούν με τη δασοπονία. Η χώρα μας βρίσκεται ως γνωστό σε στάδιο ερημοποίησης. Η ανάγκη αναδασώσεων, αλλά και σεβασμού της συνταγματικής επιταγής, περί αποκατάστασης των αποψιλωμένων εκτάσεων, είναι προφανής και επιτακτική. Στην ιδιοκτησία του ελληνικού δημοσίου υπάρχουν δεκάδες εκατομμύρια στρέμματα αποψιλωμένων δασών και δασικών εκτάσεων. Σε μεγάλο μέρος απ' αυτές τις εκτάσεις, μπορούν ακόμη όσο είναι καιρός, να ανασυσταθούν τα δάση, δημιουργώντας εισόδημα, παρέχοντας απασχόληση σε ανέργους, ιδίως νέους. Έτσι θα υποκαταστήσουμε τις συναλλαγματοφόρες εισαγωγές ξυλείας, θα σώσουμε τα εδάφη από τη διάβρωση και θα συμβάλουμε στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στη βελτίωση του μικροκλίματος και στην αναγέννηση της όψης της Ελλάδας από μεσανατολικής ερημικής σε ευρωπαϊκής δασικής χώρας.

Σήμερα αναδασώνονται ετησίως στην Ελλάδα πέντε έως έξι χιλιάδες στρέμματα, έναντι πεντακοσίων χιλιάδων στρεμμάτων στην Πορτογαλία. Θα πρέπει, λοιπόν, να εξεταστούν και να αναζητηθεί νομικό πλαίσιο και να εκπονηθούν δωρεάν σχέδια για την παραχώρηση της χρήσης μεγάλων τέτοιων εκτάσεων σε αγρότες, με μικρό ή καθόλου κλήρο και βεβαίως σε ανέργους μετά οι οποίοι μετά από σύντομη εκπαίδευση θα ξεκινήσουν τη συστηματική αναδάσωση των εκτάσεων αυτών, εξασφαλίζοντας εργασία και εισόδημα. Οι πόροι για τέτοια προγράμματα μπορούν να βρεθούν από το ΕΣΠΑ και από άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα που έχουν σχέση με τον Κανονισμό για την αναδάσωση από ιδιώτες εγκαταλελειμμένων εκτάσεων.

Παράλληλες δράσεις πρέπει να αναπτυχθούν και για τη δασοκομία εντός των υπαρχόντων δασών μας με σκοπό την αναβάθμισή τους, καλλιεργητικές υλοτομίες, την εκμετάλλευση και τη σωτηρία τους από τις καταστροφικές πυρκαγιές, των οποίων η κύρια αιτία όπως γνωρίζετε, είναι η υπέρμετρη συσσώρευση βιομάζας. Η βιομάζα αυτή η διαχειριζόμενη μπορεί να προσφέρει την πρώτη ύλη για την παραγωγή ηλεκτρισμού, υποπροϊόντων ξυλείας, παραδείγματος χάρη Νοβοπάν στα εργοστάσια και πρώτη ύλη για την κτηνοτροφία, αλλά κυρίως θα προσφέρει ουσιαστική προστασία από τις πυρκαγιές στα δάση μας και δουλειά στους νέους μας.

Ομολογούμε ότι σε τέτοιες πρωτοπόρες και ευρείες νέες δράσεις δεν μας έχουν συνηθίσει οι ελληνικές κυβερνήσεις. Καθώς όμως, η κρίση που περνάμε είναι πρωτοφανής, ανάλογη πρέπει να είναι και η κινητοποίηση των κυβερνώντων για την αντιμετώπισή της με τολμηρά έργα, κύριε Υπουργέ, και δράσεις και σε τομείς με τους οποίους η διοίκηση απαξιούσε ουσιαστικώς να ασχοληθεί ως τώρα.

Σας ευχαριστώ.