Ο τουρισμός κύριο όπλο της Ελλάδος για έξοδο από την κρίση

• Αιχμή του δόρατος δώδεκα προτάσεις για ενίσχυση του εναλλακτικού τουρισμού

Διαβάστε το editorial του Γιώργου Κοντογιάννη στο περιοδικό apopseis με θέμα την τουριστική βιομηχανία

 Ο τουρισμός αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες ανάπτυξης για την Ελλάδα, τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Ωστόσο όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλά περιθώρια τόσο για την ποσοτική όσο και για την ποιοτική αναβάθμισή του.
Η αναβάθμιση αυτή μπορεί να αποτελέσει το κύριο όπλο για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.
Αιχμή του δόρατος στο νέο αυτό μοντέλο – σε αυτό που θα δώσει το συν, το πλεονέκτημα στη χώρα μας- θα πρέπει να είναι οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού.
Το μεγάλο πλεονέκτημα των  μορφών εναλλακτικού τουρισμού είναι ότι αν αναπτυχθούν σωστά κατανέμουν το σύνολο της τουριστικής δραστηριότητας σε όλους τους μήνες του χρόνου, κάτι το οποίο έχει ανάγκη η χώρα μας.

Ο αριθμός των ευρωπαίων πολιτών που στρέφεται προς τον εναλλακτικό τουρισμό ξεπερνά τα 35.000.000 και αυξάνεται με ρυθμούς της τάξεως του 20% τον χρόνο.
Πρόκειται όμως για ένα πεδίο το οποίο ακόμα στην Ελλάδα βρίσκεται στα σπάργανα, ενώ οποιαδήποτε πρόοδος οφείλεται στην ιδιωτική πρωτοβουλία.
Και είναι πραγματικά κρίμα να συμβαίνει κάτι τέτοιο, αν αναλογιστεί κανείς πως η χώρα μας είναι ευλογημένη, αφού διαθέτει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά (μορφολογία, κλίμα, φυσικό πλούτο, πολιτιστική κληρονομιά κλπ), τα οποία της επιτρέπουν να αναπτύξει σχεδόν όλες τις μορφές εναλλακτικού τουρισμού.
Θα αναφερθώ στις κύριες μορφές εναλλακτικού τουρισμού όπως:

1. 1. Θρησκευτικός τουρισμός

Η χώρα μας διαθέτει μοναδικά μνημεία της χριστιανικής πίστης τα οποία πρέπει να αναδειχθούν μέσα από ολοκληρωμένα πακέτα φιλοξενίας.

1. 2. Ιαματικός τουρισμός

Ο νόμος του 2006 δεν υλοποιήθηκε ποτέ λόγω της πληθώρας των προεδρικών διαταγμάτων και των υπουργικών αποφάσεων που χρειάζονταν για την εφαρμογή του.
Πρόκειται για μια μορφή τουρισμού η οποία επιφέρει σημαντικά έσοδα καθώς, ο μέσος όρος παραμονής των τουριστών είναι γύρω στις 13-14 ημέρες.

1. 3. Θεραπευτικός τουρισμός

Προς αυτήν την κατεύθυνση είναι σημαντικό να γίνει το συντομότερο η απαιτούμενη νομοθετική ρύθμιση που θα δίνει τη δυνατότητα σε ξενοδοχεία να αναπτύξουν δραστηριότητες που έχουν σχέση με την παροχή υπηρεσιών υγείας. Επί παραδείγματι θα μπορούσαν να αναπτυχθούν ξενοδοχεία που θα διαθέτουν υπηρεσίες αιμοκάθαρσης ή υπηρεσίες για άτομα με κινητικά προβλήματα κλπ. Ο θεραπευτικός τουρισμός, επηρεάζεται λιγότερο από την διεθνή οικονομική κρίση, αφού τα έξοδα των ασθενών τα πληρώνουν τα Ασφαλιστικά Ταμεία κάθε χώρας.

1. 4. Πολιτιστικός τουρισμός

Το τετράπτυχο: μεταφορά-ξενάγηση-φιλοξενία-ψυχαγωγία αποτελεί βασικό ζητούμενο και είναι αναγκαίο άμεσα να γίνει πράξη.
Και δεν πρέπει να σταθούμε μόνο στον πολιτισμό των προγόνων μας. Το Ελληνικό Φεστιβάλ (Αθηνών και Επιδαύρου) μέσα από την κατάλληλη προβολή και την ανάπτυξη ολοκληρωμένων πακέτων φιλοξενίας, μπορεί να ξαναβάλει τη χώρα μας στον ευρωπαϊκό χάρτη των πολιτιστικών προορισμών όπως ακριβώς συμβαίνει με την Αβινιόν της Γαλλίας και άλλες πόλεις.

1. 5. Αθλητικός τουρισμός

Έχουμε μείνει πίσω. Δεν είναι κρίμα να μην αξιοποιείται το brand name  της Αρχαίας Ολυμπίας λόγω έλλειψης χώρου όπου θα φιλοξενούνται αθλητικές διοργανώσεις; Δεν είναι κρίμα να μην αξιοποιούνται λίμνες όπως της Καστοριάς, των Ιωαννίνων, του Καϊάφα ως προπονητικά κέντρα για κωπηλασία; Δεν είναι κρίμα να μην αξιοποιούνται περιοχές με ιδανικό κλίμα το καλοκαίρι όπως η Ευρυτανία, τα Γρεβενά για την προετοιμασία ποδοσφαιρικών ομάδων;

1. 6. Γεωτουρισμός

Ο γεωτουρισμός μπορεί να αναπτυχθεί σε περιοχές που διαθέτουν σημαντικά γεωλογικά μνημεία, τα οποία αποτελούν πόλο προσέλκυσης τουριστών ειδικού ενδιαφέροντος όπως για παράδειγμα το γεωπάρκο του Ψηλορείτη, το Σπήλαιο Αλιστράτης στις Σέρρες, του Δυρού στη Μάνη, το Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου.

1. 7. Διατροφικός τουρισμός - Οινοτουρισμός

Παγκοσμίως είναι παραδεκτό πλέον ότι η μεσογειακή και ιδιαίτερα η κρητική διατροφή αποτελεί το πιο υγιεινό είδος διατροφής.
Το γεγονός αυτό μπορεί να συνδυασθεί και με τις λαογραφικές παραδόσεις που βρίσκονται πίσω από την παρασκευή κάθε φαγητού και να προσφέρει μοναδικές συγκινήσεις στους τουρίστες.
Η γνωριμία με τους ελληνικούς αμπελώνες και τις τοπικές μονάδες παραγωγής οίνου, αποτελεί μια επί πλέον μοναδική εμπειρία για τους επισκέπτες της χώρας μας.

1. 8. Οικοτουρισμός

Η τάση αυτή που αναπτύσσεται σταδιακά από την ιδιωτική πρωτοβουλία, είναι απαραίτητο να στηριχθεί από την πολιτεία, με τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου.

1. 9. Καταδυτικός τουρισμός

Πρόκειται για μια μορφή τουρισμού που απευθύνεται μεν σε ειδικό κοινό αλλά με ακριβά γούστα και βαρύ πορτοφόλι, αφού και μόνο ο εξοπλισμός στοιχίζει πολλά. Να θυμίσω ότι άλλες χώρες που δεν διαθέτουν τον υπέροχο ελληνικό βυθό έχουν ποντίσει πλοία για να δημιουργήσουν χώρους επίσκεψης των δυτών. Νόμος για την ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού υπάρχει, μένει να δοθούν κι άλλα κίνητρα και να αξιοποιηθεί.

1. 10. Κρουαζιέρα

Πρόκειται για μια μορφή τουρισμού στην οποία η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι κυρίαρχη. Πρέπει να καταργηθούν τα αντικίνητρα που υπάρχουν στην αγορά και να ενισχυθεί περαιτέρω η ιδιωτική πρωτοβουλία, αλλά και μέσω διεθνών συμφωνιών να λειτουργήσουν λιμάνια ως σημεία έναρξης κρουαζιέρας (home port) στη μεσόγειο, με κυρίαρχα τα λιμάνια του Πειραιά και του Κατακόλου.

1. 11. Επαγγελματικός – Συνεδριακός τουρισμός.

Αναπτύσσεται σταδιακά μέσω της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Χρειάζονται όμως κίνητρα για την κατασκευή συνεδριακών κέντρων σε περιοχές με ιστορία ή φυσικό κάλος.

1. 12. Περιπατητικός τουρισμός.

Πρόκειται για μια μορφή τουρισμού στην οποία η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να παίξει σημαίνοντα ρόλο με τη χάραξη και ανάδειξη μονοπατιών
Από τα παραπάνω προκύπτει πως η χώρα μας διαθέτει την «πρώτη ύλη» για την ανάπτυξη των εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Αυτό που πρέπει να γίνει άμεσα είναι η πολιτεία να «επενδύσει» σε αυτές μέσω:

1. i. Της δημιουργίας ευνοϊκού νομοθετικού πλαισίου.
2. ii. Της δημιουργίας κατάλληλων υποδομών.
3. iii. Της εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού.
4. iv. Της προβολής, σε Ελλάδα και εξωτερικό των νέων δυνατοτήτων και ευκαιριών που δίνει η χώρα.

Επί πλέον, πρέπει να ληφθούν μέτρα που να αφορούν την προσφορά και την ζήτηση του τουριστικού προϊόντος:
-               Όσον αφορά στο επίπεδο της προσφοράς στόχος μας πρέπει να είναι η διατήρηση του προϊόντος «ήλιος και θάλασσα» με αναβάθμιση της ποιότητάς του και συνεχή βελτίωση της σχέσης τιμής προς ποιότητα.
-               Όσον αφορά στη ζήτηση, ο τουρισμός πρέπει να δημιουργεί συνέργειες και οικονομίες φάσματος με τομείς όπως ο πολιτισμός, ο αθλητισμός, η γαστρονομία.
Επί πλέον, βαρύνουσα σημασία έχουν οι επενδύσεις στην τεχνολογία και στο ανθρώπινο δυναμικό, του οποίου η εκπαίδευση αποτελεί βασική παράμετρος για την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών και την βελτίωση της παραγωγικότητας.
Ακόμα, πρέπει να εξετάσουμε με σοβαρότητα την δυνατότητα ανάπτυξης του μοντέλου της τουριστικής κατοικίας (holiday home) το οποίο λειτουργεί με επιτυχία στο εξωτερικό καθώς είναι ανάμεσα στους πέντε σημαντικότερους λόγους για τους οποίους οι Ευρωπαίοι ταξιδεύουν στο εξωτερικό.
Τέλος, λόγω της οικονομικής κρίσης είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα όπως:
•    Απαλλαγή πάσης φορολογίας για μια 5ετία των νέων τουριστικών επιχειρήσεων.
•     Οι τουριστικές επιχειρήσεις που ιδρύονται από νέους έως 30 ετών να έχουν μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές.
•     Οι τουριστικές επιχειρήσεις  που προσλαμβάνουν νέους έως 30 ετών-ακόμα κι  αν λειτουργούν πολλά έτη- να έχουν μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές, με την προϋπόθεση να μη μειώνουν τον αριθμό των υπαλλήλων που απασχολούν.
•     Σταθερό φορολογικό σύστημα για τουλάχιστον μια πενταετία και στις επιχειρήσεις του ευρύτερου τουριστικού χώρου.
•     Μείωση του ΦΠΑ όχι μόνο στο χώρο της εστίασης, αλλά και γενικότερα στην παροχή υπηρεσιών τουριστικού χαρακτήρα.
Είναι βέβαιο ότι η υλοποίηση προτάσεων όπως οι παραπάνω, αλλά και γενικότερα οι περιστάσεις χρειάζονται τόλμη και αποφασιστικότητα. Κάτι που λείπει από τις κυβερνήσεις μέχρι σήμερα.
Οι έκτακτες καταστάσεις επιβάλλουν τη λήψη εκτάκτων μέτρων. Και επειδή ο τουρισμός ως οικονομική δραστηριότητα έχει το πλεονέκτημα να αποδίδει άμεσα αποτελέσματα, θα πρέπει η νέα ελληνική κυβέρνηση να παράσχει όλες εκείνες τις δυνατότητες για την ανάπτυξή του.
Η επανίδρυση του υπουργείου Τουρισμού, είναι το πρώτο βήμα. Πρέπει να ακολουθήσουν πολλά ώστε το μήνυμα ότι κάτι έχει αλλάξει σε αυτόν τον τόπο να φθάσει το συντομότερο όχι μόνο στους τουρίστες, αλλά και στους επενδυτές του εξωτερικού.

 Διαβάστε το editorial του Γιώργου Κοντογιάννη στο περιοδικό apopseis με θέμα την τουριστική βιομηχανία